Diunvuija Ku dituku dia

Dipungila Dipia-dipia

1 TESALONIKE

Table des matières

1 Tesalonike 1. 1-10. 412

1 Tesalonike 2. 1-12. 413

1 Tesalonike 2. 13-20. 414

1 Tesalonike 3. 1-10. 415

1 Tesalonike 3. 11-13 ; 4. 1-8. 416

1 Tesalonike 4. 9-18. 417

1 Tesalonike 5. 1-11. 418

1 Tesalonike 5. 12-28. 419

 


 

1 Tesalonike 1. 1-10

Shap. 17 wa Bienzedi udi utuambila bua disomba dia matuku makese dia Paulo ne Sila (anyi Siliwano ; mv. 1) mu Tesalonike. Bakambamu lumu luimpe ne bakaluteka mu tshienzedi (mv. 5). Ne bena Tesalonike pabu pakitabujabu lumu luimpe elu, bakaluteka kabidi mu tshienzedi (mv. 6). Bienzedi biabu biakadi bumanyishi bua ditabusha diabu (fuany. Yakob. 2. 18) ; mudimu wabu wakadi ujadika dinanga diabu ; dinanukila diabu diakadi diamba bunene kayi bua ditekemena diakadi ne bua kubakankamika (mv. 3). Bua bualu ebu bantu buonso bakamanya ne, mu Tesalonike muakadi bena kilisto (mv. 7). Muntu yonso mu tshitupa tshiandi, anyi ku mudimu wandi, udi mumanye ne ndi muena Kilisto anyi ? Dikudimuna dia mutshima, didi tshilejelu tshia pa toke tshia kuledibua kua tshiakabidi, dishintulula pa toke dia njila bua kuangata eu udi ukumbanangana ne muoyo wa wa Nzambi udi mutshima wanyi mupete. Mu dikoma nyima, katuena kabidi ku mpala kuetu ne bintu bia mushindu umue nansha (Galat. 4. 8, 9). Bena Tesalonike bakakudimuka bakoma mpingu ya dishima nyima bua kueyemena ne kukuatshila Nzambi wa muoyo ne wa bushuwa mudimu.

Mpingu ya mitshi anyi ya mabue ya pa buloba ebu, yakashila ei idi milengesha bimpe ya buena « kilisto » bua pa buloba. Kadi bualu bulelela budi ne muntu kena mua kukuatshila bakelenge babidi mudimu nansha (Luka 16. 13). Eyo tudi tukuatshila : Nzambi mudimu anyi nkuka yetu ? Ne tudi tuindila tshinyi ? Muana wa Nzambi anyi tshishi tshilualua.


 

1 Tesalonike 2. 1-12

Bipendu ne kukengeshibua biakapeta Paulo ne Sila mu Filipoi (Bienz. 16), pa mutu pa kubatekesha, biakabûsha ntente ne « lunukunu luonso ». Buenzeshi buonso bua luonshi bua muena Lukuna, buakatamba kulesha ne mudimu wabu kawakadi patupu (mv. 1). Kutangila kabakenza mushindu nansha umue wa bantu bua kutangalasha dîsha : kupambuisha, budimu, lubombo, kuenza bua kusankisha bantu (2 Kol. 2. 17). Misangu mikuabu lumu luipe ludi luambibua mu dituku didi dinene ne dia mu meshi etu, anyi ku luseke lua mudimu wa dikuatshisha.

Mudimu wa mupostolo kawakadi muenzeshibue ku tshimue tshia malu asatu a tshieyemenu tshia mudimu wa bantu :

1.      Kukeba kua butumbi buandi,

2.      kusankisha mubidi wandi,

3.      kukeba kua bintu anyi bubanshi.

Kadi makenga onso a mupostolo adi ajadika dilengulula dijima (Bienz. 20. 35). Majinga abidi akadi amuenzesha : dijinga dia kusankisha misangu yonso Nzambi (mv. 4), ne dinanga dia aba bakamana kulua « bana bandi ». Bu mamu, wakabadisha ne kubananga (mv. 7). Bu Tatu, wakadi ubasengelela, ubasamba, ubambuluisha bua bamanye mushindu wa kuenda (mv. 11, 12). Kadi udi musue diambedi batambe kumanya malanda abu ne Nzambi. Ngikadilu kayi wabu – ne wetu ! Nzambi kena utubikila ku tshintu tshikuabu anu ku bukelenge bua butumbi buandi.


 

1 Tesalonike 2. 13-20

Bena kilisto ba mu Tesalonike bakitabusha dî dia mupostolo bu didi bushua Dî dia Nzambi (mv. 13 ; Mat. 10. 40). Dibuluibua dia bitupa bionso bia mifundu ya tshijila kadiena ditamba kuitabushibua kudi ba « théologiens » ba buena kilisto lelu. Badi bamba bua mifundu ya Paulo bu mifundu ya bantu, bulelela wakadi muntu wa Nzambi, kadi wakadi ne butekete. Mu kabujima, aa adi meshi a bu muntu buabu, bua kubenga kukokela ne kulengulula bidi bikale bululame buonso… Kadi Nzambi atambe kutumbishibua, muaku onso wa mu mukanda wandi udi muikale ne bukokeshi bua Nzambi. !

Mukau wa bena Yuda, wakimanyika mudimu wa mupostolo munkatshi mua bena Tesalonike (mv. 15, 16 ; Bienz. 17. 5). Ne kakadi mushikishe bua kubalongesha nansha. Kutangila, mulongeshi yonso udi ne bundu bikala mulongi wende yonso kena mupete diplôme diakadiye ubalongolola bualu buadi. Paulo, wakula mu mitshima yabu, udi ubavuluisha mu mv. 19 ne, wakadi ne dibanza bualu bua lulamatu luabu. Bilodeshele bualu ebu, neapete bu difutu, tshifulu ku bianza bia Mukelenge. Anyi neikale « mufuishibue bundu » bua bualu buabu « ku dilua diandi » (mv. 19 ; 1 Yone 2. 28). Balunda banyi banangibue, tuikale ne meshi aa munda muetu matuku onso bu mupostolo Paulo : Katataka netuimane ku mpala kua Mukelenge bua kulesha midimu yetu ituakenza ne bua kuangata difutu ku mpala kua Mukelenge wetu ku bituakenza (Mat. 25. 19 ; Lom. 14. 12).


 

1 Tesalonike 3. 1-10

Misangu ibidi, Satana wakapumbisha Paulo bua kupingana mu Tesalonike (shap. 2. 18). Nzambi wakitabusha nunku bua kutamba kulesha dinanga dinene dia mupostolo Paulo anyi lulamatu lua bena Tesalonike. Pakangataye tshiluilu tshia mushindu mukuabu « mutetshi » (mv. 5), wakenzesha mateta manene kudibu (bena Tesalonike). Kutangila Paulo wakamana kubadimusha ke anu ne, kabena mua kuepuka makenga aa ; kadi kabidi bakadi babikidibue bua kukenga mushindu eu (mv. 3 ; Yone 15. 20 ; 16. 33). Kakadi utangila makenga bualu bua kabingila aka anyi ? Nansha kakese ! Kadi bualu buakadiye unyingalasha mutshima wandi kabuakadi bua makenga a bena Tesalolike, biakadi bua dikankamana dia ditabusha diabu (mv. 2 ndekelu, 5. 6, 7, 10). Dilongesha kutudi tuetu badi batangila ku malu adi amueneka ku mesu : ntatu ya bintu, masama ne malu makuabu…, kadi tupua muoyo bua ngikadilu wa munda wa muena kilisto !

Kayi utshina (mv. 1, 5), mupostolo wakatuma Timote bua kubakolesha ne kubakankamika. Ne yeye pende nkayende wakasambibua, ne mûshibue ntente ne disanka munkatshi mua diende dikenga ku lumu luakapetaye bua bualu buabu. Bualu bua pa mutu pa kutekesha ditabusha dia bana aba bakese mu ditabusha ba mu Tesalonike, makenga akadikolesha. Mushindu umue udi munya ne nvula mikole (climat) ibaka nangananga makoba ku ditantamena mashika ne munya. Musangu eu kabidi Satana wakenza mudimu wakamushima (Nsumuin. 11. 18).


 

1 Tesalonike 3. 11-13 ; 4. 1-8

Ke makenga etu adi ne bua kuenza bua tuetu kuindila Mukelenge nansha, kadi dinanga ! Dilua diende ne « bansantu buonso » kudi meshi manene adi ne bualu bua kulombola ngezelu wa malu wa bansantu, tudi nuntu (bansantu) ku mpala kua Nzambi kupitshila ku mudimu mupuangane wa Kilisto (Ebelu 10. 10). Popamue tudi basengeledibua bua kukolesha mitshima yetu mu luendu luetu lua tshijila (shap. 3. 13) ; ludi dijinga dinene dia disua dia Nzambi bua eu yonso wa bantu bandi (shap. 4. 3). Nansha nsonga mu ditabusha, neamanye mua kudilama mu tshijila (mv. 4). Biatangila mubidi wende bu tshiamu tshia kudisankisha, udi wenzela diambedi mubidi wende bubi : udi ushipa misangu mikuabu tshijila, misangu yonso kondo kende ka mutshima (koko aka, kadi kapanga kunvua bujitu bua bubi ne kadi kapambuka bu lushinyi lua diba didi dinyanguka).

Udi kabidi mua kutamba kuenzela bakuabu bibi (mv. 6 ; Ebel. 13. 4). Mioyo ya bakuabu mishimbuke, misuka ne mibidi mikoyeke, meku masusuke, biakafuta dilumbila dia nkuka ya patupu ya tshikondo ! Ku nyima bukoya mu mishindu yabu yonso, budi bubi ku mpala kua Nzambi (Mis. 51. 4). Mibidi wetu, kawena kabidi mu bukokeshi buetu kabidi nansha ; wakamana kulua ntempelo wa Nyuma wakatupesha Nzambi (mv. 8 ; 1 Kol. 6. 18-20). Nyuma Muimpe, udi ukeba muaba wa tshijila. Kulama mubidi wetu kawuyi mua kubandibua (shap. 5. 23) nkunemeka kua Yeye udi musombemu.


 

1 Tesalonike 4. 9-18

« Bua kukuatshila Nzambi wa muoyo ne wa bushua mudimu » kukumbasha bienzedi binene kabiena ne mushinga nansha (shap. 1. 9). Bena kilisto badi balombibue diambedi bua kukeba ditalala, kukuata mudimu ne bianza biabu matuku onso (mv. 11). Mu tshitupa tshipi, mudimu wandi wa pa buloba udi ushika ! Ku dî dia Mukelenge, muntu muena kilisto yonso neateke tshiamua tshiende tshia mudimu panshi bua kusambakena ne Mukelenge mu matutu ne kuikala nandi tshiendelele. Kuambuibua kua bena kuitabusha, kudi bualu bua kumudilu bua dilua dia Mukelenge (bualu buibidi budi kulua kuende n’abo mu butumbi : shap. 3. 13). Udi ulua kubangata anyi kubakeba nkayende, kayi mua kushila mukuabu nansha umue bukubi ne disanka edi. Disanka didi dia muena kuitabusha yonso, busambi bua tshikondo etshi padi umua wa bantu bandi « ulala tulu mu lufu ».

Lufu lumane kuikala lutshimunyibue, (kadi kaluyi lushimishibue), badi bafua mu Kilisto badi bamonyibue anu bu badi « balale tulu » (mv. 13, 14, 15 ; fuany. Yone 11. 11-13). Nebabishibue bu Lazalo, kadi bua tshiendelele ku dî dikole dia Mukelenge wa muoyo. Kunyima, mu dilondanaga dipuangane, bu muakamanaye kumuka pa buloba, netumuke kabidi bua kusambekena buonso buetu nandi mu matutu (Fil. 3. 20). Bena tshikondo tshietu etshi nebangate bualu ebu bunene budi ditekemena kudi ba bikondo ne bikondo anyi ? Bionso ebi bidi bituambuluisha bua tuetu kuela meshi. Misangu mikuabu bidi anu katataka. Muntu yonso wa kutudi udi pabuipi anyi ?


 

1 Tesalonike 5. 1-11

Bikala kulua kua Mukelenge kudi kunvuija kudi bapikudibue kubuela mu disanka dia tshiendelele, kudi bena mitshima mikole kudi tshibangishilu tshia kuangata kua dibutuka diabu (Luka 17. 26-30). Dindila dia disanka kudi bakuabu, kadi kudi bakuabu, kudi kubakuata tshimpitshimpi bu muibi ! Kadi kutangila mu luendu luabu buonso aba babidi, dishilangana didi dikole bua kumueneka ku mesu. Bakuabu « bana ba munya », bakamana kusokoka minda yabu muinshi mua mushete anyi muinshi mua bulalu (Mak. 4. 21). Badi balala ne tulu tua mu nyuma, tudi ngikadilu udi ufuanagana ne lufu. Tudi tulua ku tshinyi ? Misangu ya bungi tudi tulua ku dipanga dia meshi1. Kukuatshika kua maluvu, kudi tshileshelu tshia kudia kupitshisha kua bintu bia pa buloba pa majinga etu (Luka 12. 45, 46). Patudi bamana kuikala bapungila ku dijinga dia malu a mu diulu, ne bamana kuikala batabale bua majinga a pa buloba, tudi mua kujinga dilua dia Mukelenge kabidi anyi ?

Tuetu badi bana ba dituku, « katuladi tulu nansha bu mudi bakuabu balala » (mv. 6), « bu bakuabu badi kabayi ne ditekemena » (shap. 4. 13), ne ditshina bua dituku dia Mukelenge wetu kaditukuatshi bietu bu muibi. Tukumbaje mei a mushinga a Mukelenge wetu Yesu adiye wamba mu Mako 13. 33-37. Katuakadi mua kudikonka misangu yonso lukonko elu ne : ndi bianyi musue bua Mukelenge alue kunsangana ngenza tshindi muikalangane ngenza, ngamba ne ngela meshi anyi ?

 

1. Kupangila kua meshi : Sobriété.


 

1 Tesalonike 5. 12-28

Ndekelu wa mukanda wa bena tesalonike, udi utulongesha nsombelu wetu munkatshi muetu bu bana ba Nzambi, kudi bantu buonso, ne kudi Nzambi, ku ndekelu ne mu Ekelesia. Nsombelu wetu yonso mujima udi mubumbakaja mu misengelelu mipi ei. Bikalabi bua kusanka, mmisangu yonso ; bua kutendelela, nkutendelela misangu yonso ; bua kusakidila, mmu malu onso ! Ditabusha didi dituenzesha bua kusakidila Mukelenge mu malu onso nansha adi mabi kutudi. Kutendelelatendelela, kudi kushala mu buobumue nende, tshikale kutudi bu ngabu wetu ku malu mabi a mishindu yonso (mv. 22). Yeye wakapikula muntu wetu mushima, nyuma, musûke, ne mubidi, udi ukeba kabidi tshishila tshia muntu wetu mushima (shap. 4. 3). Bukoya bua nyuma, ne bua mu mutshima, nansha bikalabi kabiyi bimueneka ku mesu, budi ne bua kutshingibua muomumue bu mudi bua ku mubidi. Tulombe Mukelenge udi ne lulamatu, bua kutulama katuyi bantu ba kubandibua, bakuanangane nende, bua tshikondo tshia kusambakana nende.

Kakuena bualu bunene bukuabu budi mua kutulama mu tshijila bu meshi a dilua dia Mukelenge (bala 1 Yone 3. 3) ! Tuasanganyi mulayi mutambe bunene eu ku ndekelu kua shapitre yonso itanu ya mukanda eu. Katûpu muoyo nansha kakese. Tô ne apa, ngasa wa Mukelenge wetu Yesu Kilisto ikale kudi muntu yonso wa kutudi !