Ebediebedi 41.
14 Biabia Faloa batumine mu kwitanyina Yosefe, na babamutushishe mu shibo ya lukano ; bekûle nyene yaye, bashitwile bilamba biaye, bakatwele kwi Faloa. 15 Faloa bambile Yosefe’shi, Nalotanga kilotwa, na muntu tekudi auku kwikibwela ; ne mupushe namu ku mwanda wobe’shi, su bopusha kilotwa ouku kwikibwela. 16 Yosefe bululwile Faloa’shi, Mwanda tawi munda mwande ; Efile Mukulu anâlulwile Faloa eyi di talalâ. 17 Faloa bambile Yosefe’shi, Ku kilotwa kiande, talanga, naimene ku lupêse lwa mwela ; 18 na talanga, mu mwela mubâbukile nombe musambobidi ya mwimu wi bungi na ntâlo ku meso ; yibadile ku lubishi. 19 Na talanga, yimo nombe musambobidi yibeyilondele, ya bisumanga, butete na kunyana bûpenka, yishi mumone biabia nya mu kipia kia Etshipito na bushima ku bubi ; 20 na nombe ya kunyana na butete yibadile nombe ya kwibedi musambobidi yikata ; 21 na pabadi yibeyidi, bantu tabadiakûka’shi, yibeyidi ; anka yibadi yiki butete bûpenka bu kwibediebedi. Biabia nabukile. 22 Na natale mu kilotwa kiande, na talanga, mpusu musambobidi yibakûle ku kilemba kimune, yibaule yi buwa, 23 na talanga, mpusu musambobidi ya ntodiantodia, yikoto yibaumiswa ku lupunga lw’akufwiya kanya, yibakule kunyima kwayo ; 24 na mpusu yikoto yibaminine mpusu yi buwa musambobidi ; na nalungwile basha masende kilotwa ; anka takubadi umunenka auku kwikibwela.
25 Yosefe bambile Faloa’shi, Kilotwa kia Faloa nkimune ; mwanda ukyekukita Efile Mukulu ngi ubalesha’ye Faloa. 26 Nombe yi buwa musambobidi yi mpeshi musambobidi; na mpusu yi buwa musambobidi yi mpeshi musambobidi ; kilotwa nkimune. 27 Na nombe musambobidi ya kunyana na butete yibeyilondele yi mpeshi musambobidi, na ya ntodiantodia kabidi musambobidi yibaumiswa ku lupunga lw’akufwiya kanya ; yanekale mpeshi musambobidi ya sala. 28 Au ngi mwanda unambanga Faloa ; mwanda ukyekukita Efile Mukulu ngi ubalesha’ye Faloa. 29 Talanga, mpeshi ayifu musambobidi ya biâshi bikabe kashâ mu kipia kia Etshipito na bushima ; 30 na kunyima kwayo kwanafikile mpeshi musambobidi ya sala, na kipindji kishima kia biâshi bikabe kashâ kianelwe kilwakana mu kipia kia Etshipito ; sala yanapudishe senga ; 31 kipindji kia biâshi bi bungi takianaukibwe mu mapia ku mwanda wa kipupa kiakia kia sala kianalonde kunyima ; mwanda ukianekale kiongwa kikabe. 32 Na mwanda ubalotelwe bilotwa bibidi kwi Faloa, ngi mwanda ubanishiswa kintu’ki kwi Efile Mukulu, n’Efile Mukulu anekifikishe bukidi. 33 Binobino namu Faloa atale muntu a kapatupatu n’a bukalabwino, amutule kwiulu kwa kipia kia Etshipito. 34 Faloa akite biabia atule bakatshunga kwiulu kwa kipia, ate kipindji kimune kia bipindji bitano bia kipia kia Etshipito ku mpeshi musambobidi ya biâshi bi bungi. 35 Papunge namu biâshi bioso bia mpeshi yaiya yi buwa ayifu, babombeleshe pôndo mûshi mw’easa dia Faloa, balame ikale biâshi mu mpata. 36 Na biâshi bianekale bikumbi’o ku kipia ku mutwe wa mpeshi ya kipupa kia sala kianekale ku kipia kia Etshipito ; bishakufwa mapia mwanda wa kipupa kia sala.
37 Na mwanda ubadi buwa ku meso a Faloa na ku meso a bafubi baye boso. 38 Faloa bambile bafubi baye’shi. Atwe atuku kusanana wini muntu, muntu ena Muwa ’Efile Mukulu munda mwaye ? 39 Faloa bambile Yosefe’shi, Mwanda ubalesha Efile Mukulu mwanda’u ushima, takwi sha kapatupatu na sha bukalabwino bu be nabene ; 40 obe onwekale kwiulu kwa shibo yande, na kukanwa kobe kwanelonamishe bantu bande boso ; anka ku kishalelo kiande kunakukidi bukata. 41 Na Faloa bambile Yosefe’shi, Talanga, nampu kukutula kwiulu kwa kipia kia Etshipito na bushima. 42 Na Faloa bakashishe kakano kaye ka mukanda kwiasa diaye, bekatule kwiasa dia Yosefe, bamufwadikile bifwalo bia mbwisha yitoka, na batule tukano twa ôlo ku shingo yaye ; 43 bamutambushishe namu ku kitwâlo kiakabidi kibadi n’aye ; babele musase kwibedi kwaye’shi, Konyai manwi ; bamutule kwiulu kwa kipia kia Etshipito na bushima. 45 Faloa baitanyine Yosefe eshina diaye bu Safena-panea ; bamupele Asenata ekale pianaye ; mwana a Potefala, tshite a ku Ono. Na Yosefe batukile kwenda ku kipia kia Etshipito. 46 Yosefe badi na mpeshi yaye makumi asatu pabaimene’ye ku mpala a Faloa, fumu a Etshipito. Yosefe batukile ku mpala a Faloa, bakatembele kipia kia Etshipito na bushima.
47 Ku mpeshi masambobidi a biâshi bi bungi, kubafimine senga. 48 Bakongele biâshi bioso bia mpeshi musambobidi bibadi ku kipia kia Etshipito, babombeleshe biâshi mu mpata ; biâshi bia mapia abapombele lupata lwoso ngi bibabombeleshe’ye munda mwa lupata lwalwa. 49 Yosefe babombeleshe pôndo bini bi misengeya ya mema akata, bungi bukabe, bibalekyele’ye kubadika lubadi ; mwanda wibadi tayi na lubadi kubadikwa.
50 Kwi Yosefe kubatandjidilwe bana balume babidi kwibedi kubadi mpeshi a sala tayafikile, bamutandjidile Asenata, mwana a Potefala, tshite a ku Ono. 51 Yosefe baitanyine eshina dia mwana mbedi bu Manase, eshi, Mwanda ubangilweshe Efile Mukulu mfumbakani yande yoso, na shibo ya shami. 52 Eshina dia yawa akabidi dibaitanyine’ye bu Efelaimi, eshi, Efile Mukulu bankabisha mu mapia a kiongwa kiande.
Yosefe (4)
Faloa batshinkiswe mwishimba mwanda wa kilotwa kiaye Binibiabia bantu ba mafuku ete aa abaikala na sumba, abeyambila mwanda wa mafuku e ku mpala. Tabauku bipilo bianafikye kunyima. Munda mwa mukanda w’Efile Mukulu mwi kiukilo kioso akiuku muntu mwanda wa mianda ayifu kunyima. Bintu’bi tabiuku kupatulwa kwi bantu bashina Muwa Efile Mukulu. Faloa baitanyine basha bukalabwino boso babadi mu bufumu bwaye, anka kubadi bisumanga, kipuko kinabene. Bukalabwino bwa bantu tabukumbana nya. Peni pabamwekyele Yosefe. Abamushitwila bibelo bia shibo ya lukano. Aye afiki na bakalabwino bwa mwiulu, alulwila Faloa «eyi dia talalâ». (16) Eyi’di tadifumu kwi Yosefe. (Atutentekyesha Danyele binangu ; «Kwi Efile Mukulu mwiulu afiula mianda yifiame, baukisha fumu Nebukadanesa mianda yanekale ku mafuku a ku songo» Danyele 2:28).
Mwina Efile abadika mu mukanda w’Efile bakidi miembo yoso ya senga kuuka mianda yakukitshibwa kunyima. Efile Mukulu betupa kinangu kwi Muwa-wi-selele, (Nutale mu Yoano 16:13 «Panekale aye mufikye, Muwa w’eyendo, anenulombole mwiyendo dioso»).
1 Yoano 2:20 «N’anwe nwi na kifikinyo kibanufikinyibwa kwi Yawa a selele, n’anuuku bintu bioso».
1 Yoano 5:20 «Mwana Mukulu bafiki, na betupa kinangu, biatudiakuuka Yawa ’eyendo».
Ku mianda ya Muwa, mafuku etu aa e mafuku a «biâshi bi bungi». Mafuku analonde mafuku aa anekale mafuku a «kipupa kia sala», kasha sala ya biâshi su nyota ya mema, anka ya kupusha eyi dia Yeoba (Amoso 8:11). Diba dia lusa dianapwe. Tukumine Yesu patukidi kwifuku dia kupashibwa.
Ku moyo wa Yosefe mpa na kipindji’ki kubadi mafuku a kukumba ; mpa na binobino kwanekale mafuku a kutumba. Mu Luka 24:26 atubala mwanda wa Fumu Yesu : «Ta Kilisto akukumba bintu’bi, n’akutwela mu kilengo kiaye ?» Yawa mukumbiswe belwe mu mulenda. Badi mpika ku mapia abene, na musungi mu shibo ya lukano. Binobino aye e mulopwe a kipia na bushima, mupashani a senga, kwadi’ye kwakonyama enwi dioso. (42:30 ; 41:43). Kwi’nka biabia na Fumwetu Yesu. Aye badi mupedibwe pashi na mubengibwe. Efuku di pepi dianatumbikwe’ye kwi bantu boso. Yesu mwina Nasalete anakamiswe kwi Efile Mukulu, anafwadikwe kilongo kia kilengo na kia kinemo. (Ebeleo 2:7). Faloa bapele Yosefe mukashi, mwanda wa kukumbasha ntumbo yaye yoso. Asenata badi mwina maumbo, kasha mwina Isalele, bu bi kakonge kabapebwa Kilisto ka munkatshi mwa maumbo. (Efeso 1:20-23). Mashina a bana ba Yosefe etutentekyesha binangu bia masungu abakumbile Mupashani. MANASE, kwi bu kwamba’shi, «kilwakana» EFELAIMI namu, kukila kukaba bungi bungi. (51, 52). Esaya bafundjile wa Kilisto mu Esaya 53:11’shi, «Anamone bikuba bia lufumbakani lw’eshimba diaye, n’anafukame mwishimba».
Misambu 105:16-21 : «Baitanyine namu kipupa kia sala mu mapia ; baipaile kibango kia biâshi. Batumine muntu kwibedi kwabo ; Yosefe baudiswe mpika. Babakumbishe ngao yaye ku nkano ; eshimba diaye dibatwele mu bilonda ; mpa na kipindji kibafikile eyi dibamba’ye ; eyi dia Yeoba dibamupwandjikishe. Fumu batumine bamulekyele, sunga fumu a bantu, na babamuposwele bisumanga, bamutule mulopwe a shibo yaye, na miandako a mono yaye yoso».
Eyi’di buwa bukabe. Kwibedi kubatumine’ye kipupa kia sala ku senga kubaukile Efile Mukulu ebedi, balonamishe Yosefe ku bintu bibakumbile’ye. Yosefe namu e bu efwanika dia Kilisto, Mupashani a senga, na Mudishi a bantu boso, Mudishi kabidi a ba-kifuko kia Isalele. «Efelaimi» mbu kwamba’shi, mupani a bikuba lutshi lwa «ntshi ibidi». Atupulakila pa kwaba’shi, «Atuuku kusanana wini muntu ?» (41:38).
Rédigé en langue Kisonge par S.N. Downs (Kamanda).
PETELO ETUSENDELA KISENDELO KU MUKANDA WAYE WAKABIDI (7)
2 Petelo 2
Mu kipindji’ki kiakabidi Petelo amba wa «badimuni, basha madimi». Ku mafuku etu kuiinka biabia; abalambukisha mianda ya madimi, n’abakunkusha bantu bushimini. Mukanda w’Efile awitulesha muanda wabo kuibedi; biabia tatupulakila na tatukalashenua ku muanda wabo. Be bu bantu’ba mu Kileseso 18:13; bikudi bia bantu bi kuabadi bu mono ya senga.
Mu kipindji kia kuibedi tubamono’shi, biteluluilo bikudi bisatu bia kilengo akufika apekala Fumu Yesu baluka na butumbi:
(1) Babadi tupetekieluo tua butumbi’bu ku muenge wi selele (2 Petelo 1:16-18).
(2) Eyi dia kidimuino (2 Petelo 1:19-21)
(3) Kusongo «luenene lua masanya» lubakamina mu mashimba etu (2 Petelo 1:19).
Anka biabia kui kabidi bintu bisatu abitulesha eyendo dia kumueshibua:
(1) Bangele babaluishishe (2 Petelo 2:4) (Talanga Yude 6)
(2) Mambue ku mafuku a Noa(2 Petelo 2:5) (Talanga Mateyo 24:36)
(3) Sodomo na Ngomola (2 Petelo 2:6) (Talanga Yude 7)
Anka pankatshi pa kipua kibi kishi n’Efile Mukulu, Fumu «auku kuposola bena muswelo w’Efile Mukulu» (2 Petelo 2:9) Loto badi munkatshi mua bena Sodomo, anka munda mu’eshimba diaye mubadi moo w’Efile Mukulu. Badi «sha kalolo». Atumono ku 9 ’shi Efile apusha kiikisha kia bantu baye. Sunga biabia Loto badiakuikala bu Abalami, su badiakusangula senga ya kilayi. Muina Efile e na malua e bungi su alekye kibalo kiaye ki’eyendo ku meso a bantu. Loto afuana muntu yawa mu 1 Kolente 3:15, «apashibua anka bu ku kalo». Kituelo takianamushituilue kingi kingi bu bufumu bua Fumuetu. (Talanga 2 Petelo 1:11) Tatuikalanga namu bu Loto!
Mu uno mukanda mui bipindji bisatu. Ku kipindji kia kuibedi mianda yikudi y’eyendo na ya lukulu, yibetuleshibua kui Muwa w’Efile. Kafilefile tasepela mianda y’Efile, n’aye akiebe kuiyisumbula. Ku kipindji kiakabidi, akiebe kusalula bulambukishi bui buwa. Ku kipindji kiakasatu tuanamone’shi, akiebe kutuna looso, bu kuamba’shi, Efile Mukulu badimbi. Kuno ku 2 Petelo 2 atumono bu bi bafubi ba Kafilefile, abakiebe kulubisha bantu. Kui muanda wa moo ukabe, patumono bantu baba. Misuelo yabo yi anka bubi bunabene, na malambukishi abo e anka biabia. (12-17; talanga Mateyo 7:15) Abamba wa bulungantu, ank’abo banabene be ku bupika, muanda wa nshindjilo yabo ya luabi. (19) «Yawa bayishibua muntu kuadi, kuadi kabidi kubatuluaye na bupika». Atue be ben’Efile tuakutentekiesha eyi’di binangu! Tubaposodibua kui Fumu, su? (Yoano 8:34-36) Pangi tuki bapika muushi mua mianda ya bufu. Yino senga ayitukuata bukidi, bu kimashi (22). Bashi na budimu munkatshi mua ben’Efile bakutshina’shi, mianda ya senga ayiuku kukuata ngao yabo bu kimashi.Bintu’bi bi bu «mako a senga» (20).
Bantu bangi tabedimba banabene’shi babaluluka kui Efile. Bantu bangi babalengesha mikitshino yabo, babalonda bu balondji, anka mianda’yi tayikumbana nya. Kushi muntu baluka looso muishimba diaye, e bu «mbua balukila ku kulasa kuaye, na bu ngulube basuluilue ku kuifundakana kuaye mu kimashi».
Rédigé en langue Kisongi, par S.N. Downs (Kamanda).